Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
- Od kilku miesięcy pracujemy nad wyjątkowym projektem Wirtualnego Muzeum Wandy Rutkiewicz. Będzie to drugie wirtualne muzeum poświęcone wybitnej postaci polskiego himalaizmu, które powstanie w ramach naszych działań - informuje Maja Pietraszewska-Koper, prezeska Fundacji Himalaizmu Polskiego im. Andrzeja Zawady.
Wanda Rutkiewicz urodziła się 4 lutego 1943 r. w Płungianach (na północy Litwy). Po wojnie jej rodzina trafiła najpierw do Łańcuta, a potem do Wrocławia. Maturę Wanda zdała w II LO we Wrocławiu. Ukończyła Wydział Elektroniki na Politechnice Wrocławskiej. Jako inżynier-elektronik pracowała w Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych.
Wirtualne Muzeum Wandy Rutkiewicz
Na pierwsze wspinaczki jeździła w Sudety i Karkonosze. Należała do Klubu Wysokogórskiego we Wrocławiu, a po 1973 roku do Klubu Wysokogórskiego w Warszawie. Była rzeczniczką i ambasadorką samodzielności kobiet w górach. Słynęła z mocnego charakteru i lubiła rywalizację.
Wirtualne Muzeum Wandy Rutkiewicz powstaje dzięki dofinansowaniu ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”. Ma być systematycznie rozbudowywane. Data startu nie jest jeszcze znana.
Jako pierwsza Europejka i pierwsza osoba z Polski zdobyła Mount Everest
45 lat temu - dokładnie 16 października - Wanda Rutkiewicz zdobyła najwyższy szczyt świata - Mount Everest, zapisując się w historii światowego himalaizmu.
W swoim dzienniku o wejściu na wierzchołek pisała tak: „Po 6 godzinach i 15 minutach podchodzenia z Przełęczy Południowej, po pokonaniu 850 metrów różnicy wysokości staję na wierzchołku Mount Everestu! Jest godzina 13.45, niedziela, 16 października 1978 roku. Nasz czas wejścia jest drugim czasem w dotychczasowej historii zdobywania tego szczytu… . I kiedy zrobiło mi się cieplej, nareszcie uprzytamniam sobie… Jestem na najwyższym szczycie Ziemi... Moja radość nie jest butna, nie podnoszę rąk do góry gestem brania świata w posiadanie. Jest skierowana do wewnątrz, pełna pokory i wdzięczności”.
Później dodała: „Każdy ma przecież do pokonania swój Everest. Mój sukces był dowodem na to, że każdemu może się udać to, co sobie postanowi”.
Zaginęła 13 maja 1992 r. podczas ataku szczytowego na Kanczendzongę w Himalajach. Dzień wcześniej wraz z Carlosem Carsoliem wyruszyli w górę z obozu IV na 7950 m. Po 12-godzinnej wspinaczce Carsolio zdobył szczyt. Schodząc z góry, spotkał Rutkiewicz na ponad 8200 m. Nie miała sprzętu biwakowego, ale mimo tego zdecydowała, że przeczeka tam noc i ponownie wyruszy na szczyt następnego dnia. Już stamtąd nie wróciła. Jej ciała nigdy nie odnaleziono.
Wanda Rutkiewicz ma swój tramwaj we Wrocławiu
Himalaistka przez lata była związana z Wrocławiem. W centrum miasta znajduje się mural jej poświęcony z napisem „Kobiety wiedzą, co robią” (projekt Marty Frej), a od listopada 2022 r. po stolicy Dolnego Śląska jeździ tramwaj jej imienia. Na uroczystej inauguracji pojawiła się siostra Wandy Rutkiewicz - Janina Fies.
Osiągnięcia Wandy Rutkiewicz w Himalajach i Karakorum
Wanda Rutkiewicz zdobyła 8 z 14 ośmiotysięczników: Mount Everest, Nanga Parbat, K2, Sziszapangmę, Gaszerbrum II, Gaszerbrum I, Czo Oju i Annapurnę.
- 11 sierpnia 1975 – Gaszerbrum III 7946 m (wspólnie z Alison Chadwick-Onyszkiewicz, Januszem Onyszkiewiczem i Krzysztofem Zdzitowieckim). To rekord wysokości pierwszego wejścia z udziałem kobiet;
- 16 października 1978 – Mount Everest (jako trzecia kobieta w historii oraz pierwsza osoba z Polski);
- 15 lipca 1985 – Nanga Parbat ścianą Diamir (wraz z Krystyną Palmowską i Anną Czerwińską – pierwsze wejście kobiece);
- 23 czerwca 1986 – K2 (jako pierwsza kobieta i pierwsza osoba z Polski, została za to wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa);
- 18 września 1987 – Sziszapangma (z Ryszardem Wareckim – jako pierwsi Polacy, Elsą Ávila, Carlosem Carsolio i Ramíro Navarrete);
- 12 lipca 1989 – Gaszerbrum II;
- 16 lipca 1990 – Gaszerbrum I z Ewą Pankiewicz;
- 26 września 1991 – Czo Oju (samotnie);
- 22 października 1991 – Annapurna południową ścianą (samotnie).
