Synagoga Pod Białym Bocianem - kiedy powstała?
Świątynia przy ul. Włodkowica stanęła w miejscu dawnego zajazdu Pod Białym Bocianem, po którym odziedziczyła nazwę. Klasycystyczny budynek powstał w 1829 r. według projektu Carla Ferdinada Langhansa. Przez ponad sto lat służyła ortodoksyjnym wyznawcom judaizmu w ówczesnym Breslau. Podczas Nocy Kryształowej została ograbiona, ale budynek ocalał – ze względu na gęstą zabudowę naziści go nie podpalili.
Po II wojnie ponownie przejęli do Żydzi – na Dolnym Śląsku społeczność żydowska była najliczniejsza w Polsce, osiedliło się tu kilkadziesiąt tysięcy osób, które ocalały z Holocaustu.
Historia synagogi Pod Białym Bocianem
Jednak w latach 60. komunistyczne władze zakazały korzystania z budynku synagogi ze względu na jego zły stan techniczny. Zarazem zabroniły go remontować - to był także efekt antysemickich nastrojów rozognionych przez władze PRL.
Budynek najpierw był w dyspozycji Uniwersytetu Wrocławskiego, a potem OKiS i Akademii Muzycznej. W tym czasie był kilkakrotnie podpalany, szybko ulegał degradacji. Na przełomie lat 80. i 90. pojawiły się pierwsze przymiarki do jego odzyskania przez społeczność żydowską. Wtedy też władze Akademii Muzycznej nagle sprzedały go właścicielowi firmy budowalnej.Remont synagogi Pod Białym Bocianem- Odwrócenie tej transakcji i odzyskanie budynku trwało kilka lat i wymagało wsparcia wielu osób i instytucji - opowiada Jerzy Kichler, członek zarządu wrocławskiej Gminy Żydowskiej, inicjator odbudowy świątyni. - Jednak nie mniejszym wyzwaniem było przekonanie ówczesnych władz gminy żydowskiej do rozpoczęcia odbudowy. Padały pytania: skąd weźmiemy pieniądze na remont? Jak utrzymamy synagogę po odbudowie? Po co nam w ogóle tak duża świątynia, skoro na modlitwy przychodzi 30-40 osób i mieścimy się w szulu, małej sali modlitw?Ostatecznie w 1996 r. synagoga została przekazana Gminie Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu.Budynek był w opłakanym stanie. Funkcję dachu pełniła drewniana konstrukcja przykryta folią. Nie było podłogi i stropu między parterem a piwnicą, ocalały szczątkowe elementy dawnego wyposażenia. Klatki schodowe prowadzące na balkony nie nadawały się nawet do remontu, w części były zburzone.
W 2005 r. gotowa była nowa posadzka świątyni. W kolejnych latach pojawiły się elementy wyposażenia: Aron ha-Kodesz, rytualna szafa, w której przechowywane są zwoje Tory, bima - wywyższenie dla prowadzącego modlitwę oraz scenę. W piwnicach urządzono przestrzenie wystawowe i kameralne sale do prezentacji filmów.
Remont budynku i dziedzińca synagogi zakończył się w 2010 r. Później odnowiono klatki schodowe, wyremontowano mykwę. W sumie prace kosztowały ok. 19 mln zł.
Koncert w synagodze Pod Białym Bocianem
W rocznicę zakończenia remontu synagogi Pod Białym Bocianem zaplanowano koncert duetu Jurij Andruchowycz & Karbido. Wydarzenie będzie miało miejsce 8 maja o godzinie 19 w Synagodze pod Białym Bocianem. Podczas koncertu będzie można poznać bliżej twórczość Brunona Schulza - jednego z najwybitniejszych pisarzy XX wieku. Dokładnie w tym roku, przypada 130. rocznica urodzin i 80. rocznica śmierci artysty. W trakcie koncertu Andruchowycz & Karbido będzie można usłyszeć utworów z płyt "Cynamon", "Atlas Estremo", "Absynt", oraz materiału przygotowanego do książki Andruchowycza "Radio Noc".
Dzisiaj synagoga jest nie tylko miejscem kultu, pełni także funkcję sali koncertowej i teatralnej, organizowane są tu wystawy, spotkania z artystami. Kilka razy w roku na modlitwy zapraszane są także osoby spoza społeczności żydowskiej.
Wprawdzie wrocławską Dzielnicę Czterech Świątyń tworzą także cerkiew przy ul. Mikołaja oraz kościoły: katolicki przy ul. Antoniego i protestancki przy ul. Kazimierza Wielkiego, to synagoga Pod Białym Bocianem jest jej sercem.
